Anafilaxia erreazkio alergiko bortitzena da. Oso arriskutsua da, eta heriotza izan dezake ondoriotzat shock-a gainditzeko neurririk hartzen ez bada.
Erreakzio larri honetan, gorputzeko toki ezberdinetako ehunetan histamina eta beste sustantzia batzuk jariatzen dira. Honek arnas-bideetan konstrikzioa eragiten du.
Anafilaxia arrazoi ezberdinengatik eman daiteke:
-Medikamentuak hartzearren
-Elikagai espezifikoen irensketarekin
-Intsektuen ziztada eta hozkarekin
Sintomak:
-Kolikoa edo min abdominala
-Arnasterakoan zarata arraroak
-Antsietatea
-Nahasmendua
-Eztula
-Beherakoa
-Arnasteko zailtasunak
-Irensteko zailtasunak
-Urtikaria eta pruritoa
-Okada
-Palpitazioak
-Larruazala gorritzea
...
Erakusten dituen ezaugarriak:
•Arritmiak
•Birika-edemak
•Urtikaria
•Presio arterial baxua
•Pultsu azkarra
•Azala kolore urdinekoa oxigeno faltagatik, edo zurbila
•Angioedema saman zeinak arnas bideak oztopa ditzakeen
•Hantura aurpegian eta begietan
•Ahultasuna
jueves, 30 de diciembre de 2010
domingo, 26 de diciembre de 2010
ALERGIAK UMEENGAN
Egun, umeen %15ak alergiaren bat pairatzen du. Baina zein dira umeetan agertzen diren alergiarik ohikoenak?
Arnas aparatukoak:
3 urte bitartean akaroak eta onddoak. 3 urtetik gora lorautsa eta polena.
Sintomarik usuenak sudurrekoak dira; zati hau baitago kanpoaldearekin harremanetan eta bera baita lehenbizi irritatzen dena. Kanpoko “etsaiaren” aurrean sudurra itxi egiten da eta bere eginkizuna (airea iragazi, berotu eta hezetzea, alegia) ez du betetzen. Sintomak hauek dira: usinak edo doministikuak, jarioa, zurrupadak eta azkure handia.
Sudurra blokeatuta dagoenez, umeak ahotik hartzen du arnasa eta airea ez da behar bezala (garbitua, beroa eta lehorra) iristen arnasbideetara. Orduan beste erreakzio batzuk jartzen dira martxan: eztula trakea edo zintzurrestean; txistu-hotsak bronkioetan; eta arnasestua (asma) albeoloetan, arnas alergiaren sintomarik okerrena.
Begiak ere irritatzen dira alergenoen aurrean: begi gorrituak, malko-jarioa, betazal handituak eta azkurea.
Eta alergia digestiborik edukitzen al dute umeek?
Esnea, arrautza, arraina, fruitu lehorrak, zerealak eta lekadunak dira liseri-aparatuko alergiak sor ditzaketen janariak (lehentasun-ordena horretantxe). Janari horietako asko haziak dira, eta entzima-kopuru handia dute (oso substantzia alergenizatzaileak). Sintomak, mihiko eta ezpainetako edema, beherakoa, gorakoak eta ondoeza izan ohi dira.
Eta larruazaleko alergien sintomak zeintzuk dira?
Urtikariak. Umeen % 18k izan ohi ditu haurtzaroko uneren batean edo bestean: mantxak larruazalean, erliebedunak, bapatean agertzen direnak (azkure handia sortuz) eta normalean 24 ordu baino gehiago irauten ez dutenak. Gisa honetako erreakzioaren arrazoiak infekzioak (arnas aparatukoak, pixekoak edo liseri-aparatukoak) eta landare eta animaliak (zakur edo katuak) ukitzea izan daitezke. Zenbait kasutan substantzia irritatzaileren batek sortuak izaten dira, eta gutxiagotan antibiotikoen kontua. Janariek, jendeak bestela uste badu ere, oso gutxitan sortzen dute urtikaria.
Dermatitis atopikoak daude bestetik; ekzema moduko batzuk gorputzeko tolesturetan (beso/besondo loturan, belaunatzeetan, eta lepoan ere bai batzuetan). Kasu honetan janariak (arrautzak eta fruitu lehorrak batipat) dira sortzaile nagusiak, eta atzetik datoz botikak (sulfamidak, penizilina, analgesikoak).
Eta polen edo lorautsaren alergiari buruz, zer?
Normalean bizpahiru urte behar ditu umeak sentsibilizatzeko eta umerik gehienetan alergia laugarren-seigarren urte bitartean agertzen da.
Umeak katarroaren sintomak dauzkanean, edo konjuntibitisarenak edo asmarenak, eta sukarrik ez badu, eta inguruan beste senide edo gurasorik gaixo ez badago, alergia izan daitekeela pentsa daiteke. Gainera familian beste alergikorik egonez gero (aiton-amonen bat, gurasoak, etab.) gure susmoak baieztatu egingo dira. Eta orduan medikuarengana eraman beharko da umea, lehenbailehen.
Etxean alergikoren bat daukagunean, gauza asko dago aldatu beharra. Etxe horietan eguraspena edo bentilazioa goizeko lehen orduetan egingo da, haizea oraindik bare dagoela, polena etxe barrura sar ez dadin. Gainerako orduetan leihoak itxita edukitzea komeni da.
Espezialistak lorautsak sortutako alergia dela egiaztatu duenean, hezagailuak (humidifikadoreak) jartzea komeni da, baina orduan bakarrik. Alergia akaroena (etxeko hautsarena) edo onddoena balitz, neurri horrek mesede baino kalte gehiago ekarriko luke. Umearen logela leku eguzkitsuan (ahal bada) jartzea gomendatzen da, eta bertan ahalik eta altzari gutxien utziko dira. Eta hautsa gorde edo pila dezaketen alfonbra, pelutxe eta bestelako traste guztiak kanpora aterako dira.
Horrez gain badira umearen higienean hartu beharreko hainbat neurri: umeari sudurzuloak sarri garbituko zaizkio (alergenoaren sarrera-ate nagusia baitira) eta ur asko emango zaio, diuresia areagotuta pixarekin odolean dauden polenaren proteinak ere kanporatzen direlako. Eta hezetasunak, bestalde, bronkioetako zilioen lana erraztu egiten du, eta zilio horien esku dago beheko arnasbideetara iritsi den lorautsa kanpora botatzea.
Begiak ere ongi garbitu (suero salinoarekin) eta argitik behar bezala babestu (eguzkitako betaurrekoekin).
Kalera irteteko orduan, landareak polinizazio-garaian daudenean (eta “arriskua”, beraz, martxoan hasi eta ekaina-uztaila bitartean izaten da, garai okerrena maiatzaren hasieran izanik) umeak saihestu egin behar ditu alergenoak, baina ezinezkoa da umeari neurri zorrotzegiak ezartzea. Haize handia egiten duenean komeni da kontuz ibiltzea; lorauts-kontzentraziorik handienak airean orduantxe pilatzen baitira. Eta egun horietan umeak, ahal izanez gero, ez luke etxetik atera ere egin behar. Eskolara edo haurtzaindegira joan behar izanez gero, hobe kotxean eta leihoak itxita daudela.
Arnas aparatukoak:
3 urte bitartean akaroak eta onddoak. 3 urtetik gora lorautsa eta polena.
Sintomarik usuenak sudurrekoak dira; zati hau baitago kanpoaldearekin harremanetan eta bera baita lehenbizi irritatzen dena. Kanpoko “etsaiaren” aurrean sudurra itxi egiten da eta bere eginkizuna (airea iragazi, berotu eta hezetzea, alegia) ez du betetzen. Sintomak hauek dira: usinak edo doministikuak, jarioa, zurrupadak eta azkure handia.
Sudurra blokeatuta dagoenez, umeak ahotik hartzen du arnasa eta airea ez da behar bezala (garbitua, beroa eta lehorra) iristen arnasbideetara. Orduan beste erreakzio batzuk jartzen dira martxan: eztula trakea edo zintzurrestean; txistu-hotsak bronkioetan; eta arnasestua (asma) albeoloetan, arnas alergiaren sintomarik okerrena.
Begiak ere irritatzen dira alergenoen aurrean: begi gorrituak, malko-jarioa, betazal handituak eta azkurea.
Eta alergia digestiborik edukitzen al dute umeek?
Esnea, arrautza, arraina, fruitu lehorrak, zerealak eta lekadunak dira liseri-aparatuko alergiak sor ditzaketen janariak (lehentasun-ordena horretantxe). Janari horietako asko haziak dira, eta entzima-kopuru handia dute (oso substantzia alergenizatzaileak). Sintomak, mihiko eta ezpainetako edema, beherakoa, gorakoak eta ondoeza izan ohi dira.
Eta larruazaleko alergien sintomak zeintzuk dira?
Urtikariak. Umeen % 18k izan ohi ditu haurtzaroko uneren batean edo bestean: mantxak larruazalean, erliebedunak, bapatean agertzen direnak (azkure handia sortuz) eta normalean 24 ordu baino gehiago irauten ez dutenak. Gisa honetako erreakzioaren arrazoiak infekzioak (arnas aparatukoak, pixekoak edo liseri-aparatukoak) eta landare eta animaliak (zakur edo katuak) ukitzea izan daitezke. Zenbait kasutan substantzia irritatzaileren batek sortuak izaten dira, eta gutxiagotan antibiotikoen kontua. Janariek, jendeak bestela uste badu ere, oso gutxitan sortzen dute urtikaria.
Dermatitis atopikoak daude bestetik; ekzema moduko batzuk gorputzeko tolesturetan (beso/besondo loturan, belaunatzeetan, eta lepoan ere bai batzuetan). Kasu honetan janariak (arrautzak eta fruitu lehorrak batipat) dira sortzaile nagusiak, eta atzetik datoz botikak (sulfamidak, penizilina, analgesikoak).
Eta polen edo lorautsaren alergiari buruz, zer?
Normalean bizpahiru urte behar ditu umeak sentsibilizatzeko eta umerik gehienetan alergia laugarren-seigarren urte bitartean agertzen da.
Umeak katarroaren sintomak dauzkanean, edo konjuntibitisarenak edo asmarenak, eta sukarrik ez badu, eta inguruan beste senide edo gurasorik gaixo ez badago, alergia izan daitekeela pentsa daiteke. Gainera familian beste alergikorik egonez gero (aiton-amonen bat, gurasoak, etab.) gure susmoak baieztatu egingo dira. Eta orduan medikuarengana eraman beharko da umea, lehenbailehen.
Etxean alergikoren bat daukagunean, gauza asko dago aldatu beharra. Etxe horietan eguraspena edo bentilazioa goizeko lehen orduetan egingo da, haizea oraindik bare dagoela, polena etxe barrura sar ez dadin. Gainerako orduetan leihoak itxita edukitzea komeni da.
Espezialistak lorautsak sortutako alergia dela egiaztatu duenean, hezagailuak (humidifikadoreak) jartzea komeni da, baina orduan bakarrik. Alergia akaroena (etxeko hautsarena) edo onddoena balitz, neurri horrek mesede baino kalte gehiago ekarriko luke. Umearen logela leku eguzkitsuan (ahal bada) jartzea gomendatzen da, eta bertan ahalik eta altzari gutxien utziko dira. Eta hautsa gorde edo pila dezaketen alfonbra, pelutxe eta bestelako traste guztiak kanpora aterako dira.
Horrez gain badira umearen higienean hartu beharreko hainbat neurri: umeari sudurzuloak sarri garbituko zaizkio (alergenoaren sarrera-ate nagusia baitira) eta ur asko emango zaio, diuresia areagotuta pixarekin odolean dauden polenaren proteinak ere kanporatzen direlako. Eta hezetasunak, bestalde, bronkioetako zilioen lana erraztu egiten du, eta zilio horien esku dago beheko arnasbideetara iritsi den lorautsa kanpora botatzea.
Begiak ere ongi garbitu (suero salinoarekin) eta argitik behar bezala babestu (eguzkitako betaurrekoekin).
Kalera irteteko orduan, landareak polinizazio-garaian daudenean (eta “arriskua”, beraz, martxoan hasi eta ekaina-uztaila bitartean izaten da, garai okerrena maiatzaren hasieran izanik) umeak saihestu egin behar ditu alergenoak, baina ezinezkoa da umeari neurri zorrotzegiak ezartzea. Haize handia egiten duenean komeni da kontuz ibiltzea; lorauts-kontzentraziorik handienak airean orduantxe pilatzen baitira. Eta egun horietan umeak, ahal izanez gero, ez luke etxetik atera ere egin behar. Eskolara edo haurtzaindegira joan behar izanez gero, hobe kotxean eta leihoak itxita daudela.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)